Covid banner

COVID-19, Aralık 2019’da Çin’in Wuhan kentinde keşfedilen bir virüsün neden olduğu tehlikeli bir hastalıktır. Çok bulaşıcıdır ve hızla dünyaya yayılmıştır.

COVID-19 çoğunlukla soğuk algınlığı, grip veya zatürre gibi hissedilebilen solunum semptomlarına neden olur, ancak COVID-19 vücudun diğer bölgelerine de zarar verebilir.

COVID-19’a yakalanan çoğu insan hafif semptomlara sahiptir, ancak bazı insanlar ciddi şekilde hastalanır.

Daha yaşlı yetişkinler ve altta yatan belirli tıbbi durumları olan kişiler, COVID-19’dan kaynaklanan ciddi hastalık riski altındadır.

COVID-19’a karşı aşılar güvenli ve etkilidir

İSİM HAKKINDA

11 Şubat 2020’de Dünya Sağlık Örgütü, hastalık için resmi bir isim duyurdu: COVID-19 olarak kısaltılan koronavirüs hastalığı 2019. ‘CO’, ‘korona’, ‘VI’ ‘virüs’ ve ‘D’ hastalık anlamına gelir. COVID-19’a neden olan virüs, SARS-CoV-2, bir koronavirüstür. Korona kelimesi taç anlamına gelir ve korona virüslerinin kendilerinden dışarı çıkan sivri proteinlerden aldığı görünümü ifade eder.

Diğer koronavirüsler

Koronavirüsler insanları ve develer, sığırlar, kediler ve yarasalar dahil birçok hayvanı enfekte edebilen geniş bir virüs ailesidir. İnsanlarda yaygın bir baş veya göğüs nezlesine neden olan bazıları da dahil olmak üzere birçok Koronavirüs türü vardır. Şiddetli akut solunum sendromu (SARS) ve Orta Doğu solunum sendromu (MERS) gibi diğer Koronavirüs hastalıkları son derece tehlikelidir ancak soğuk algınlığı ve COVID-19’dan çok daha az yaygındır.

KENDİNİZİ VE BAŞKALARINI NASIL KORURSUNUZ?

Aşılanmamış Aile Üyelerini Koruyun

Ailenizdeki bazı kişilerin kendilerini COVID-19’dan korumak için adımlar atmaya devam etmesi gerekiyor.

  • Henüz aşılanamayan 12 yaşından küçük çocuklar da dahil olmak üzere, tam olarak aşılanmamış herkes
  • Zayıflamış bağışıklık sistemi veya altta yatan tıbbi durumları olan kişiler

Maske Takın

  • Tam aşılı değilseniz ve 2 yaşından büyükseniz kapalı ve halka açık yerlerde maske takmalısınız.
  • Genel olarak dış ortamlarda maske takmanıza gerek yoktur.
  • Çok sayıda COVID-19 vakasının olduğu bölgelerde, kalabalık açık hava ortamlarında ve tam olarak aşılanmamış diğer kişilerle yakın temasta bulunulan etkinliklerde maske takmaya özen gösterin.
  • Bağışıklık sistemini zayıflatan bir hastalığı olan veya ilaç kullanan kişiler, aşıları tam olsa bile KORUNMAYABİLİR. Sağlık hizmeti sağlayıcıları tarafından aksi tavsiye edilmediği sürece, iyi takılmış bir maske takmak da dahil olmak üzere aşılanmamış kişiler için önerilen tüm önlemleri almaya devam etmelidirler.
  • Tam aşılıysanız, Tam Aşı Olduğunuz Zaman’a bakın.

Amerika Birleşik Devletleri’ne giren, Amerika Birleşik Devletleri içinde veya dışında seyahat eden uçaklarda, otobüslerde, trenlerde ve diğer toplu taşıma araçlarında ve havaalanları ve istasyonlar gibi ABD ulaşım merkezlerinde kapalı mekanlarda burnunuza ve ağzınıza maske takmak zorunludur. Yolcuların bir taşıtın açık alanlarında (bir feribotun açık güverte alanları veya bir otobüsün üstü açık üst güvertesi gibi) maske takmaları gerekmez.

Başkalarıyla Aranıza 2 metre mesafe koyun

  • Evinizin içinde: Hasta kişilerle yakın temastan kaçının.
  • Mümkünse, hasta olan kişi ile diğer ev üyeleri arasında 2 metre mesafe koyun.
  • Evinizin dışında: Kendinizle evinizde yaşamayan kişiler arasında 2 metre mesafe bırakın.
  • Belirtileri olmayan bazı kişilerin virüsü yayabileceğini unutmayın.
  • Diğer insanlardan en az 2 kol uzunluğu kadar uzak durun.
  • Başkalarından uzak durmak, özellikle hastalanma riski yüksek olan kişiler için çok önemlidir.

AŞI OLUN

 

  • Yetkili COVID-19 aşıları sizi COVID-19’dan korumaya yardımcı olabilir.
  • Size uygun olduğunda bir COVID-19 aşısı yaptırmalısınız.
  • Tamamen aşı olduğunuzda, pandemi nedeniyle yapmayı bıraktığınız bazı şeyleri yapmaya başlayabilirsiniz.

Kalabalıklardan ve yetersiz havalandırılmış alanlardan kaçının

  • Restoranlar, barlar, spor salonları veya sinema salonları gibi kalabalıklarda olmak sizi COVID-19 için daha yüksek risk altına sokar.
  • Mümkün olduğunca dışarıdan temiz hava vermeyen iç mekanlardan kaçının.
  • İç mekanlarda ise mümkünse pencere ve kapıları açarak temiz hava alınız.

Ellerinizi sık sık yıkayın

  • Özellikle halka açık bir yerde bulunduktan sonra veya burnunuzu sildikten, öksürdükten veya hapşırdıktan sonra ellerinizi sık sık su ve sabunla en az 20 saniye yıkayın.
  • Özellikle aşağıdakileri konular önemlidir:
  • Yemek yemeden veya yemek hazırlamadan önce
  • Yüzünüze dokunmadan önce
  • Tuvaleti kullandıktan sonra
  • Halka açık bir yerden ayrıldıktan sonra
  • Burnunuzu sildikten, öksürdükten veya hapşırdıktan sonra
  • Maskenizi kullandıktan sonra
  • Bez değiştirdikten sonra
  • Hasta birine baktıktan sonra
  • Hayvanlara veya evcil hayvanlara dokunduktan sonra
  • Sabun ve su hazır değilse, en az %60 alkol içeren bir el dezenfektanı kullanın. Ellerinizin tüm yüzeylerini örtün ve kuruyana kadar birbirine sürtün.
  • Yıkanmamış ellerle gözlerinize, burnunuza ve ağzınıza dokunmaktan kaçının.

Öksürük ve hapşırıkları örtün

  • Maske takıyorsanız: Maskenizin içine öksürebilir veya hapşırabilirsiniz. En kısa sürede yeni, temiz bir maske takın ve ellerinizi yıkayın.
  • Maske takmıyorsanız:
  • Öksürürken veya hapşırırken daima ağzınızı ve burnunuzu mendille kapatın veya dirseğinizin içini kullanın ve tükürmeyin.
  • Kullanılmış mendilleri çöp kutusuna atın.
  • Ellerinizi hemen sabun ve su ile en az 20 saniye yıkayınız. Sabun ve su kolayca bulunamıyorsa, ellerinizi en az %60 alkol içeren bir el dezenfektanı ile temizleyin.

Temizleyin ve dezenfekte edin

  • Yüksek temas yüzeylerini her gün temizleyin. Buna masalar, kapı kolları, ışık anahtarları, tezgahlar, kulplar, masalar, telefonlar, klavyeler, tuvaletler, musluklar ve lavabolar dahildir.
  • Birisi hastaysa veya COVID-19 testi pozitif çıktıysa, sık dokunulan yüzeyleri dezenfekte edin. Üreticinin etiketli talimatlarına göre EPA’nın N Listesi: Coronavirüs (COVID-19) dış simgesinden bir ev dezenfektan ürünü kullanın.
  • Yüzeyler kirliyse, dezenfeksiyondan önce deterjan veya sabun ve su kullanarak temizleyin.

Sağlığınızı günlük olarak izleyin

  • Semptomlara karşı uyanık olun. Ateş, öksürük, nefes darlığı veya diğer COVID-19 semptomlarına dikkat edin.
  • Bu konu özellikle işlerinizi yapıyorsanız, ofise veya işyerine gidiyorsanız ve 2 metrelik fiziksel mesafeyi korumanın zor olabileceği ortamlarda daha da önemlidir.
  • Belirtiler gelişirse ateşinizi ölçün.
  • Egzersizden sonraki 30 dakika içinde veya asetaminofen gibi ateşinizi düşürebilecek ilaçları aldıktan sonra ateşinizi ölçmeyin.

 

Siz ve Aileniz İçin Daha Güvenli Aktiviteler:

Eğer aşılarınız tam ise pandemi öncesinde yaptığınız birçok aktiviteye katılabilirsiniz.

Delta varyantından korumayı en üst düzeye çıkarmak ve başkalarına yayılmasını önlemek için, önemli veya yüksek bulaşma alanlarında ve halka açık yerlerde maske takın.

Zayıflamış bir bağışıklık sisteminiz varsa veya yaşınız gereği veya altta yatan bir tıbbi durumunuz nedeniyle ciddi hastalık riskiniz yüksekse veya evinizdeki birinin bağışıklık sistemi zayıflamışsa, şiddetli hastalık riski taşıyor veya aşılanmamışsa maske takmak çok önemlidir. Bu durum sizin veya ev halkınız için geçerliyse, bölgenizdeki bulaşma düzeyi ne olursa olsun maske takmayı tercih edebilirsiniz.

Yasalar, kurallar, yönetmelikler veya yerel yönergelerin gerektirdiği durumlarda maske takmaya devam etmelisiniz.

Henüz aşı olmadıysanız, mutlaka aşı olun.

COVID-19 aşıları sizi hastalanmaktan korumada etkilidir. COVID-19 aşıları hakkında bildiklerimize dayanarak, tüm aşıları yapılmış kişiler pandemi nedeniyle yapmayı bıraktıkları şeyleri yapabilirler.

Bu öneriler, tam olarak aşılandıktan sonra günlük aktiviteler hakkında karar vermenize yardımcı olabilir. Bunlar sağlık hizmeti ortamları için tasarlanmamıştır.

 

Tam Olarak Aşılandınız Mı?

Genel Olarak Hangi İnsanlar Tam Aşılanmış Kabul Edilir?

Pfizer veya Moderna aşıları gibi 2 dozluk bir serideki ikinci dozlarından 2 hafta sonra veya

Johnson & Johnson’s Janssen aşısı gibi tek dozluk bir aşıdan 2 hafta sonra

Yaşınız ne olursa olsun bu gereklilikleri karşılamıyorsanız, tam olarak aşılanmış DEĞİLSİNİZ. Tamamen aşı olana kadar tüm önlemleri almaya devam edin.

Bağışıklık sisteminizi zayıflatan bir durumunuz varsa veya ilaçlar alıyorsanız, aşıları tam olarak yapılmış olsanız bile KORUNMAYABİLİRSİNİZ. Sağlık hizmeti sağlayıcınız tarafından aksi belirtilmedikçe, aşılanmamış kişiler için önerilen tüm önlemleri almaya devam etmelisiniz.

 

 Tam Olarak Aşılananlar Neler Yapabilir?

Pandemi öncesinde yaptığınız aktivitelere devam edebilirsiniz.

Delta varyantı ile enfekte olma ve muhtemelen başkalarına bulaştırma riskini azaltmak için, önemli veya yüksek bulaşma alanlarında ve halka açık yerlerde maske takın.

Bağışıklık sisteminiz zayıfsa veya yaşınız veya altta yatan bir tıbbi durumunuz nedeniyle ciddi hastalık riski altındaysanız veya hanenizden birinin zayıflamış bir bağışıklık sistemi, şiddetli hastalık riski veya henüz aşılanmamışsa mutlaka maske takın.

COVID-19 olan birinin yanında bulunduysanız, semptomlarınız olmasa bile maruziyetinizden 3-5 gün sonra test yaptırmalısınız. Ayrıca maruz kaldıktan sonraki 14 gün boyunca veya test sonucunuz negatif olana kadar halka açık yerlerde maske takmalısınız. Test sonucunuz pozitif çıkarsa kendinizi 10 gün izole etmelisiniz.

 

Yapmaya Devam Etmeniz Gerekenler

Şimdilik, tam olarak aşı olduysanız:

 

Yine de iş yerinizdeki ve yerel işletmelerdeki yönergeleri izlemeniz gerekecek.

Seyahat ediyorsanız, kendinizi ve başkalarını korumak için adımlar atmalısınız.

Uçak, otobüs, tren ve diğer toplu taşıma araçlarında burnunuza ve ağzınıza maske takmak zorunludur.

Özellikle hasta birinin yanında bulunduysanız, yine de COVID-19 semptomlarına dikkat etmelisiniz. COVID-19 semptomlarınız varsa, test yaptırmalı ve evde ve başkalarından uzak durmalısınız. Testiniz pozitifse kendinizi 10 gün evde izole edin.

Bağışıklık sistemini zayıflatan bir hastalığı olan veya ilaç kullanan kişiler, sağlık hizmeti sağlayıcıları tarafından aksi belirtilmedikçe, aşılanmamış kişiler için önerilen tüm önlemleri almaya devam etmelidir.

Ne Biliyoruz?

COVID-19 aşıları, ciddi hastalık ve ölüm dahil olmak üzere COVID-19’u önlemede güvenli ve etkilidir.

COVID-19 aşıları, Delta varyantı da dahil olmak üzere şu anda dolaşımda olan COVID-19’a neden olan virüsün varyantlarından kaynaklanan ciddi hastalığa ve ölüme karşı etkilidir.

Enfeksiyonlar, Delta varyantı ile bile, tamamen aşılanmış kişilerin yalnızca küçük bir kısmında meydana gelir. Bu enfeksiyonlar aşılı kişilerde meydana geldiğinde, hafif olma eğilimindedirler.

Tamamen aşılanmışsanız ve Delta varyantı ile enfekte olursanız, virüsü başkalarına bulaştırabilirsiniz.

Bağışıklık sistemini baskılayan ilaçlar alan kişiler de dahil olmak üzere, bağışıklık sistemi zayıf olan kişiler, tam olarak aşılanmış olsalar bile korunmayabilirler.

Covid banner